Kwas foliowy w ciąży: dlaczego jest tak ważny i jak go stosować?

Jeśli planujesz ciążę lub jesteś w początkowej jej fazie – koniecznie zacznij brać kwas foliowy – min 0,4 mg dziennie. Ciężko jest zapewnić sobie wchłanialność z pożywienia tej witaminy na tak wysokim poziomie, dlatego dobrze sprawdzi się kwas foliowy w tabletkach – do kupienia bez recepty w każdej aptece. Kwas foliowy w ciąży jest bardzo istotny, ponieważ zapobiega wadom płodu u dziecka.

Kwas foliowy – dlaczego jest tak ważny w ciąży

Kwas foliowy jest witaminą z grupy B, w pożywieniu występuje w postaci folianów. Nie jest on jedną substancją, ale stanowi całe grupę obejmująca około 20 pochodnych pteryny. Pełnią one bardzo istotne funkcje w naszych tkankach przez całe życie – syntezują kwas deoksyrybonukleinowy DNA w naszych komórkach, a razem z witaminą B12 zapobiega niedokrwistości (czyli anemii), ponieważ wspomagają tworzenie się czerwonych krwinek.

Kwas foliowy jest szczególnie istotny dla kobiet w ciąży, ponieważ jak wskazują badania, pomaga on zapobiegać wadom cewy nerwowej u płodu. Rozwój układu nerwowego i powstawanie wad z braku kwasu foliowego w organizmie mamy występują głownie na początku ciąży – w pierwszych 4 tygodniach ciąży. Dlatego tak ważne jest, aby od początku ciąży lub jeszcze przygotowując się do niej, kobieta zażywała kwas foliowy.

Oblicz tydzień ciąży i sprawdź datę porodu >> Kalkulator ciąży<<

Dzieci, u których wystąpiły wady cewy nerwowej mogą się urodzić z bezmózgowiem (wówczas umierają chwilę po porodzie), a także z rozszczepieniem kręgosłupa lb wadami układu nerwowego powodującego upośledzenie umysłowe.  W Polsce rocznie rodzi się około 2000 dzieci z wadami wrodzonymi układu nerwowego i kręgosłupa zwanymi wadami cewy nerwowej.

Kwas foliowy: gdzie można go znaleźć?

Ciekawostką jest, że kwas foliowy z pożywienia organizm przyswaja w 50 procentach, natomiast w jego postaci syntetycznej, czyli tabletek wchłanialność jest niemal na poziomie 100 procent.  Pogorszenie wchłaniania kwasu foliowego może nastąpić na przykład w wyniku stresu, picia alkoholu, kawy.

Gdzie w pożywieniu można znaleźć kwas foliowy? 

W największych ilościach kwas foliowy znajdziemy w:

• ciecierzycy,
• szpinaku,
• sałacie,
• fasoli białej,
• korzeniu i natce pietruszki,
• w jarmużu,
• brukselce,
• kurze jaja,
• brokuły, słoneczniku.

Dobrze przyswajalny występuje również w wątróbce, orzechach, chlebie pełnoziarnistym.

Jak stosować kwas foliowy w ciąży?

W 2017 roku Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wydało nowe rekomendacje odnośnie suplementacji folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w czasie ciąży, połogu i laktacji. Eksperci zalecają, aby:

• wszystkie kobiety w wieku rozrodczym spożywały produkty bogate  w foliany,
• wszystkie kobiety w wieku rozrodczym planujące ciążę stosowały suplementację folianami przez okres co najmniej 12 tygodni przed planowaną ciążą,
• stosowanie dodatkowej suplementacji folianami przez cały okres ciąży, połogu i laktacji.

Nawet najlepiej zbilansowana dieta w ciąży nie gwarantuje przyswajalności kwasu foliowego na dobrym poziomie dziennym, który dla kobiet w ciąży określono je na 450 µg w Polsce, ale na przykład w USA zaleca się ciężarnym przyjmowanie dawki 600 µg dziennie.

Jeśli jesteś w ciąży i nie masz problemów zdrowotnych, zaleca się stosować dawkę nie mniejszą niż 0,4 mg dziennie (= 400 mikrogram = 400 ľg = 0,0004g). Kwas foliowy stosuje sie zazwyczaj do 12 tygodnia ciąży. Większe dawki wskazane są dla kobiet, które już wcześniej urodziły dzieci z wadą cewy nerwowej lub mają określone problemy zdrowotne.

Jeśli oddzielnie przyjmujesz kwas foliowy i suplementy dla ciężarnych, zwróć uwagę na zawartość w nich poziomu kwasu foliowego, aby nie przyjmować łącznie zbyt dużych dawek.

Bibliografia:

Najnowsze zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników:

http://perinatologia.umed.pl/wp-content/uploads/2018/02/56597-143992-2-PB.pdf

Literatura:

1. Cieślik E., Gębusia A.; Skutki niedostatecznej podaży kwasu foliowego ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia dla kobiet w wieku rozrodczym; Hygeia Public Health 2011, 46
2. Bomba-Opoń D. i inni., Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2017, 2, 5, 210-214 
3. Mills JL, Signore C: Neural tube defect rates before and after food fortification with folic acid. Birth Defects Res A Clin Mol Teratol. 2004
4. Wendołowicz M., Stefańska E., Ostrowska L., Żywienie kobiet w okresie ciąży. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014
   

CZYTAJ TEŻ:

>> Czy kobiety w ciąży powinny szczepić się na grypę?